DE MENOPAUZE
In onze praktijk wordt veel aandacht besteed aan de menopauze
Dr Verheugen deed na zijn opleiding gynaecologie, anderhalf jaar research op het gebied van de menopauze aan de University of California te Los Angeles (UCLA). Hij werkte ook 6 maanden als assistent van Professor Dr Robert Greenblatt, zowel in de privé menopauze kliniek als aan de Medical College of Georgia. Prof. Greenblatt was oa. één van de grondleggers van de hormonale substitutietherapie.
Mede door lidmaatschap aan nationale en internationale verenigingen voor studie van de menopauze, blijven we op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van de behandeling van de menopauzeklachten.
Wanneer onvoldoende eicellen in de eierstokken aanwezig zijn verlaagt de hormoonproductie drastisch. Er is geen eisprong meer en de maandstonden blijven weg. Dit noemen we de menopauze.
De gemiddelde leeftijd van de menopauze is 51 jaar en 3 maanden, maar dit kan variëren van 40 tot 60 jaar. Indien het optreedt voor 40 jaar, spreekt men van premature menopauze.
De menopauze kan plots optreden, maar veelal wordt het voorafgegaan door de perimenopauze waarbij hormoonschommelingen verantwoordelijk zijn voor onregelmatige maandstonden en aspecifieke klachten zoals oa. stemmingswisselingen, neerslachtigheid, gebrek aan energie,...
vermoeidheid opvliegers
verminderde energie pijn bij sex
hartkloppingen urineweginfectie
huidveroudering verminderd sexueel genot
slaapstoornissen gewichtstoename
spier- en gewrichtspijnen
verlaagde libido emotionaliteit
urine incontinentie haaruitval prikkelbaarheid
neerslachtigheid
vaginale droogte
De hormonale veranderingen rond en na de menopauze kunnen soms drastische gevolgen hebben en dit op vele gebieden.
De warmte-opwellingen ( "opvliegers", "vapeurs", hot flushes) zijn wel bekend. Maar een rits van andere klachten kunnen voorkomen die nog niet altijd gelinkt worden aan de menopauze.
Deze klachten herkennen is een belangrijke stap. Voor elke klacht is vandaag de dag een oplossing. In vele gevallen zal hormonale substitutie een oplossing bieden.
De voorkeur hierbij gaat naar bio-identieke hormonen.
Afhankelijk van de indicatie kan het hormoon toegediend worden met een pil of via de huid (gel, spray of patch).
Omdat het vrouwelijk hormoon (oestrogeen) de binnenste laag van de baarmoeder (endometrium) doet aangroeien, moet een substitutie met oestrogenen steeds gecombineerd worden met het tweede vrouwelijk hormoon. Dit zal er voor zorgen dat het endometrium niet aangroeit of geregeld afgebroken wordt.
We kiezen hiervoor voor het bio-identieke progesteron of een metabool neutraal progestageen. Ook een hormonaal spiraal behoort tot de mogelijkheden.
Vrouwen die geen baarmoeder meer hebben (na hysterectomie) hoeven in de meeste gevallen geen 2e hormoon te gebruiken.
Als verlies van libido een probleem is, behoort voorzichtige behandeling met bio-identiek testosterone tot de mogelijkheden.
Pijn bij sex is meestal het gevolg van atrofie van de vagina door tekort aan oestrogeen. Dit kan opgelost worden door het gebruik van een al dan niet hormonale zalf of gel.
Soms zijn hormonen tegenaangewezen of gewoon niet gewenst.
Recent is een veelbelovende niet-hormonale medicatie op de Belgische markt gekomen ter bestrijding van hardnekkige warmte-opwellingen. De praktijk zal moeten uitmaken of dit product (fenoziletant) zijn beloften zal waar maken.
OSTEOPOROSE
Door de lage oestrogeenspiegel na de menopauze dreigt botverlies (osteoporose).
Daarom is preventie dmv supplementen zoals calcium en vitamine D aangewezen.
Het risico voor osteoporeose wordt best opgevolgd, oa met botdensitometrie. Als osteoporose vroegtijdig herkend wordt, is er tegenwoordig efficiënte en veilige medicatie voorhanden om fracturen te vermijden
CARDIO-VASCULAIR RISICO
Het vrouwelijk hormoon heeft een beschermend effect voor het hart. Na de menopauze verliest de vrouw dit voordeel dat ze had t.o.v. de man.
Omdat hart-en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak vormen (voor man EN vrouw), is het van belang om negatieve factoren zoals hoge cholesterol en hoge bloeddruk tijdig op te sporen. Dit ook hoort bij de opvolging van de menopauze.
Ook vrouwen zonder of met weinig klachten laten zich best coachen in het begin van de overgang. Een gezonde levensstijl en het innemen van supplementen (bvb. calcium en vitamine D) zijn daarbij van groot belang.
